آشنایی با قطعات و تجهیزات ترانکینگ و تفاوت داکت و ترانک

ترانک یا ترانکینگ چیست؟

ترانک‌ از تجهیزات پسیو شبکه به حساب می آید که به صورت کانال بوده و ضمن جلوگیری از شلوغی کابل کشی‌های پی‌درپی و صدمات فیزیکی، برای عبور کابل شبکه و نصب اتصالات برقی مختلف استفاده می شود.

در واقع می توان گفت ترانک ها یکی از تجهیزاتی هستند که به منظور زیبا سازی کابل کشی استفاده می شوند. به طور کلی فضای به وجود آمده توسط ترانکینگ باعث مرتب بودن کابل‌ شبکه بوده و آن ها را در برابر صدمات فیزیکی محافظت می‌کند.

بیشتر خوانید: کابل شبکه چیست

انواع ترانکینگ:

ترانک ها در سه نوع دیواری و ستونی و دفنی توسط شرکت‌های مختلف عرضه و تولید می‌شود. یکی از برترین برندهای تولید کننده این تجهیزات برند لگراند می باشد. در ادامه به معرفی انواع ترانک می پردازیم:

ـ ترانک دیواری:

مطمئنا اکثر شما با این ترانک ها آشنایی دارید. در واقع از آنها برای ترانکینگ ساختمان های مسکونی، اداری و تجاری استفاده می شود. پس می توان گفت یکی از پرکاربردترین نوع ترانک، ترانک های دیواری هستند. از مزایای استفاده از ترانکینگ دیواری می‌توان به جداسازی کابل‌های برق و شبکه، نصب پریزهای برق، شبکه و تلفن بر روی ترانک و امکان اضافه و کم کردن پریزها اشاره کرد.

این نوع ترانک در شاخه‌های دو متری تولید و عرضه می‌شود. آنها از قطعات مختلفی تشکیل شده اند نظیر، بدنه اصلی ترانک، مسدود کننده، زاویه داخلی، زاویه خارجی، زاویه تخت، سه راهی، پریز برق، کیستون و غیره که همه باهم ترانک های دیواری را تشکیل می دهند.

ـ ترانک ستونی:

ترانکینگ ستونی معمولا در فضاهایی همچون محیط‌های اموزشی، همایش‌ها، سالن‌های اجتماعات و کنفرانس و فضاهای اداری کاربرد دارد. در سیستم‌های سیم‌کشی‌سنتی برای نصب کلیدها و پریزها لازم بود تا بر روی دیوار برش و حفره به وجود بیاید، تا بتوان بر روی آن‌ها کلیدها و پریزها را قرار داد.

امروزه در روش سیم‌کشی از ترانک‌های ستونی استفاده می‌شود که برای قراردادن پریزهای مختلف بر روی آن نیازی به ایجاد هیچ حفره یا برشی بر روی دیوار نیست. ترانک‌های ستونی امن بوده و در برابر ضربات مقاومت بسیار بالایی دارند.

ترانکینگ های ستونی انواع گوناگونی دارند از جمله دیواری و ایستاده

طرح های آن نیز می تواند به صورت دایره ای و یا مکعب مستطیل باشد. این نوع ترانک ها در رنگ های گوناگونی تولید و عرضه می شوند و شما می توانید با توجه به نیاز و سلیقه ی خود این ترانک ها را خریداری نمائید. ترانکینگ های ستونی از کابل ها در برابر ضربه و پوسیدگی نیز محافظت می کنند.

ـ ترانک دفنی:

از این ترانک ها بیشتر در زیرساخت‌های برق فشار قوی با حجم کابل بالا استفاده می‌شود. آنها عموما زیر کف کاذب نصب می‌شود، هیچگونه دیدی نسبت به سیم‌کشی و کابل‌ها وجود ندارد. پس از نصب ترانک دفنی، تنها درب جعبه قابل مشاهده است.

از مزایای این نوع ترانک می‌توان به امنیت بالای اتصالات و کابل‌ها، مقاومت بیشتر نسب به انواع دیگر، امکان اضافه کردن تعداد پریزها و کابل‌ها و تغییر سریع در زیرساخت اشاره کرد. ترانکینگ دفنی به دلیل کاربرد کم و قیمت بالا به صورت محدود تولید و حتی استفاده می‌شود.

معمولا نیاز به ترانکینگ زمانی خیلی حس میشه که به هر دلیلی امکان تخریب دیوار برای قرار دادن سیم‌کشی‌ها یا کلید و پریز برق و شبکه وجود نداره.

مزایای استفاده از ترانکینگ:

همانطور که تا به اینجای کار متوجه شدید ترانک ها مزیت های زیادی دارند از جمله:

ـ مدیریت کابل

ـ محافظت از کابل

ـ ماژولار بودن

ـ سیم کشی کابل برق و شبکه

ـ امکان ایجاد پارتیشن برای جداسازی کابل ها

داکت چیست؟ 

داکت یک کانال پلاستیکی است. اغلب کاربرد داکت در محیط های مسقف است. سیم و کابل های مختلف را می توان از این داکت ها عبور داد. عملکرد این تجهیزات شبیه به ترانک ها است. اما در بسیاری از موارد با هم تفاوت هایی نیز دارند. برخی اوقات به این تجهیزات داکت شبکه نیز گفته می شود که منظور همان ترانکینگ شبکه است. در ادامه به تفاوت داکت و ترانک اشاره خواهیم کرد.

تفاوت داکت و ترانک:

داکت یک کانال پلاستیکی است که اغلب در محیط های مسقف استفاده می شود. سیم و کابل های مختلف را می توان از این داکت ها عبور داد. به طور کلی می توان گفت داکت ها و ترانک ها عملکرد مشابه دارند اما در بسیاری از موارد با یکدیگر متفاوت هستند. از جمله این تفاوت ها عبارتند از:

ـ نوع کاربرد:

داکت محفظه پلاستیکی به همراه درب است که سیم و یا کابل شبکه را در داخل خود جای می دهد. البته ترانک ها هم همین کار را انجام می دهند اما امکان نصب سایر تجهیزات نظیر پریز برق و غیره بر روی آنها وجود دارد.

کابل ها در طول ترانک شبکه می توانند انواع ادوات و ملزومات برق و شبکه را به یکدیگر متصل کنند. از همین رو، با نصب ترانکینگ و در صورت نیاز، در فضاهای دلخواه می توانیم انواع کلید و پریز را نیز نصب کنیم.

ـ سایز داکت و ترانک:

معمولاً داکت در سایز‌های کوچک تا متوسط تولید می شود. به عنوان مثال، داکت برق ۱*۱ سانتی متر مشتریان زیادی دارد. اما ترانک معمولاً در سایزهای بالاتر تولید می شود و نسبت به داکت استحکام بیشتری دارد. عمده مصرف ترانکینگ، در کابل کشی شبکه های پسیو است.

ـ مقاومت:

مقاومت این تجهیزات به جنس و شرکت سازنده آن ها بستگی دارد. معمولاً ترانک ها دارای مقاومت بیشتری نسبت به داکت ها هستند. انواع مختلف ترانک ها نسوز، ضد آب و … هستند اما این ویژگی ها برای داکت ها کمتر وجود دارد.

ـ اتصالات ترانکینگ:

ترانک ها دارای لوازم جانبی متعددی جهت نصب و انشعاب هستند. متعلقات ترانکینگ یکی از مهم ترین تفاوت های میان داکت و ترانک است. که در ادامه این مقاله و پس از بررسی تفاوت میان داکت و ترانک به آن می پردازیم.

ـ قابلیت نصب بر روی داکت:

نوعی از داکت ها در بازار موجود هستند که به آن ها داکت کف خواب گفته می شود. این نوع داکت می تواند به صورت پشت چسب دار و یا ساده باشد. این داکت جهت نصب بر روی کف زمین طراحی شده و شکل هندسی آن استوانه ای شکل است.

این در حالی است که معمولاً در سیستم کابل کشی شبکه، اگر نیاز به کابل کشی باشد، از باکس های کف خواب استفاده می شود. هر چند برای نصب ترانک شبکه بر روی زمین منعی وجود ندارد، اما این کار به طور معمول مرسوم نیست.

آشنایی با انواع داکت:

ـ داکت ساده:

این داکت به صورت مربع و مستطیل به بازار عرضه می شود. سایز این نوع داکت براساس عرض و ارتفاع بیان می شود. به عنوان مثال، داکت برق ۶*۴ دارای عرض ۶ سانتی متر و ارتفاع ۴ سانتی متر است. همچنین این داکت ها در برخی از برندها، به صورت پشت چسب دار نیز تولید می شوند.

ـ داکت شیاردار (تابلویی):

در صنعت تابلوسازی برق، ارتباط بین تجهیزات صنعتی به وسیله سیم و کابل انجام می شود که این سیم و کابل برای ایمنی بیشتر، می بایست داخل داکت های تابلویی قرار بگیرند. این داکت ها دارای شیار هستند و سیم و کابل ها به راحتی از آن خروجی می گیرند.

ـ داکت کف خواب:

این داکت برای استفاده بر روی کف زمین کاربرد دارد و به صورت پشت چسب دار و ساده به بازار عرضه می شود. شکل نیم دایره ای این نوع داکت، به دلیل راحت بودن راه رفتن بر روی آن، در نظر گرفته شده است. به این داکت، داکت برق زمینی نیز گفته می شود.

ـ داکت زاویه ای (کنجی):

گاهی در هنگام داکت کشی، نیاز به داکت زاویه ای احساس می شود. در فضاهای طلاقی بین دو دیوار (کنج) و کنار قرنیزها، از این نوع داکت استفاده می شود.

آیا استفاده از داکت مناسب است یا ترانک؟

در ابتدا باید گفت که انتخاب هر کدام به شما و نیاز شما بستگی دارد زیرا ترانک ها به دلیل متعلقاتی که دارند از قیمت بالاتری نیز برخوردار هستند. پس بهتر است برای مثال برای مصارف خانگی از داکت استفاده نمایید. زیرا از نظر اقتصادی مقرون به صرفه می‌باشد.

آشنایی با قطعات و تجهیزات ترانکینگ:

ترانک ها دارای قطعات و اجزای مختلفی است که می توان گفت دلیل اصلی تفاوت میان ترانک و داکت به شمار می روند:

1ـ بدنه اصلی ترانک: 

بدنه ترانک همان کانال محفظه داری است که کابل ها از آن عبور می کند. این بدنه اصلی دارای یک درب است که برای دسترسی به کابل ها یا تغییراتی درون آن باز می شود. وظیفه اصلی بدنه ترانکینگ محافظت از کابل ها می باشد. بدنه ترانکینگ معمولا در شاخه های دو متری تولید می شود که اگر به میزان کمتری نیاز داشته باشید می توانید آن را برش دهید.

2ـ پارتیشن:

پارتیشن، دیواره ایست که بر روی شیارهای موجود درون ترانک نصب می شود و محفظه درون ترانک را به چنین بخش تقسیم می کند.وظیفه اصلی پارتیشن، جداسازی و تفکیک کابل ها از یکدیگر بوده، برای مثال کابل های برق و کابل های شبکه با وجود پارتیشن بین آن ها بر روی یکدیگر نویز نمی اندازند.

این پارتیشن ها را می توان به صورت جداگانه برای ترانک یا بعضی از داکت ها، با توجه به سایز آن ها خریداری کرد و استفاده نمود.

3ـ مسدود کننده:

این قطعه در ابتدا و انتهای ترانک قرار می گیرد و برای بستن دو سر آن استفاده می شود تا کابل ها کاملا محفوظ درون ترانکینگ قرار گرفته باشند و زیباتر بنظر برسد.

4ـ زاویه داخلی:

این قطعه زمانی استفاده می شود که ترانک بخواهد از گوشه داخلی دیوار عبور کند و بر روی ترانک نصب می شود.

5ـ زاویه خارجی:

این وسیله برای اتصال در گوشه های 90 درجه بیرونی روی دیوار استفاده می شود.

6ـ زاویه تخت:

زاویه تخت لگراند برای متصل کردن ترانک ها به صورت قائم روی یک سطح صاف استفاده می شود.

7ـ سه راهی ترانکینگ:

از سه راهی ترانک لگراند برای به وجود آمدن انشعابات در مسیر عبور ترانک ها استفاده می شود.

8ـ کادر ماژول:

این وسیله به بدنه ترانک وصل می شود و باعث می شود که پریزها و کلیدهای برق در جایگاه خود قرار بگیرد. کادرهای ماژول در انواع 2 ماژول، 4 ماژول، 6 ماژول و 8 ماژول ارائه می شود.

9ـ درزگیر یا قطعه اتصال:

درزگیرها برای متصل کردن دو عدد ترانک یا دو عدد درب به کار می روند. این وسیله به هنگام قرار گرفتن دو ترانک یا دو درب به دنبال هم، به منظور مخفی کردن محل اتصال استفاده می شود. درزگیر سه قطعه دارد: قطعه اتصال درب بر روی ترانک قرار می گیرد و قطعات دیگر در قسمت لبه های ترانک وصل می شود که باعث بهتر شدن ظاهر ترانک شود.

بهترین برند ترانک در ایران:

بهترین برند ترانکینگ در بازار ایران لگراند ( legrand ) است که ساخت کشور فرانسه می باشند و در مقایسه با سایر برندها قیمت ترانکینگ های لگراند بالاتر است که البته از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است. بعد از آن نیز ترانکینگ های برند اشنایدر است که رتبه دوم را از لحاظ کیفیتی به خود اختصاص می دهد.

در برند های ایرانی هم ترانکینگ های البرز، سوپیتا و دانوب از کیفیت بسیار خوبی در میان محصولات داخلی برخوردار هستند.

بیشتر بخوانید: انواع تجهیزات پسیو و کاربرد آنها در شبکه